شهری
خانه‌های قولنامه‌ای؛ مانع نوسازی در اراک
عضو شورای شهر اراک: خانه‌های قولنامه‌ای در کوی امام علیع، کوی ولیعصرعج، باغ خلج، فوتبال و... باعث می‌شود خدمات‌رسانی به این مناطق صورت نگیرد
آوا صادق| اراک- خبرنگار:
یکی از مشکلات مردم در مناطق حاشیه‌ای استان مرکزی، مخصوصا در شهرهای مهاجرپذیری چون ساوه و اراک، بحث املاک و اراضی بدون سند است. خانه‌هایی که بعضا سال‌ها از ساخت آنها می‌گذرد اما هیچ گونه سند رسمی ندارند و اگر هم خرید و فروش شوند تنها با بنچاق، قولنامه یا وکالتی صورت می‌گیرد.
این موضوع در بسیاری از مواقع باعث کلاهبرداری و فروش همزمان ملک به چند متقاضی می‌شود. از سوی دیگر، وجود خلافی و بدهی ملک به سازمان‌ها و ارگان‌های خدماتی، ترس مردم و املاکی‌ها از خرید و فروش خانه‌های قولنامه‌ای، ساخت و سازهای غیراصولی و غیر ایمن و... از مشکلات املاک قولنامه‌ای در استان به حساب می‌آید. این در حالی است که پرداخت نکردن عوارض به شهرداری بابت املاک قولنامه‌ای باعث شده شهرداریها هم نتوانند به شکل اصولی و مطلوب به مناطق حاشیه‌ای خدمات شهری ارائه دهند و این موضوع باعث نارضایتی شهروندان می‌شود. طبق آمار کوی امام علی(ع)، کوی ولیعصر، باغ خلج و فوتبال دارای بیشترین املاک قولنامه‌ای در شهر اراک است.
ارزانی خانه‌ها و بروز ناهنجاری‌های اجتماعی
«علی‌اصغر طالبی» یکی از شهروندان ساکن در کوی امام علی(ع) در این رابطه می‌گوید: نبود سند رسمی در مناطق حاشیه شهر اراک و برطرف نشدن این معضل توسط ارگان‌های شهری، باعث شده که در بلندمدت شاهد گسترش روزافزون سکونت‌گاه‌های غیررسمی در این شهر باشیم. این در حالی است که ساکنان این محله‌ها از داشتن حداقل امکانات شهری محروم هستند و زمانی که به این موضوع اعتراض می‌کنیم، شهرداری می‌گوید چون شما عوارض نمی‌دهید، پس ما هم خدمات‌رسانی نمی‌کنیم.
او بیان می‌کند: خانه‌های این مناطق به دلیل قولنامه‌ای بودن بسیار ارزان هستند و همین موضوع باعث شده که هر فردی و از هر قشری بتواند در اینجا خانه بخرد یا اجاره کند. این مسأله باعث شده که معضلات و آسیب‌های اجتماعی در این مناطق گسترش پیدا کند، البته نظارت مناسبی نیز در این محله‌ها صورت نمی‌گیرد و هر روز شاهد بروز ناهنجاری‌های اجتماعی هستیم.
«محمد شمسی» یکی دیگر از شهروندان نیز می‌گوید: در محله «فوتبال» ساکن هستم و چند سالی است که به دلیل نداشتن توانایی مالی اقدام به خرید یک واحد مسکونی قولنامه‌ای در دامنه کوه کرده‌ام. متأسفانه ساکنان این منطقه با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند و هیچ راهی برای رهایی از مشکلات این مناطق به جز فروش خانه وجود ندارد.
او اظهار می‌کند: وجود اراضی قولنامه‌ای در شهر اراک باعث چالش‌های زیادی در این شهر شده که امیدواریم مسئولان ارشد استان زمینه را برای رفع این مشکل و سنددار کردن و تعیین تکلیف این اراضی به صورتی که سبب توسعه شهر شود مهیا کنند.
محرومیت در مناطق دارای املاک قولنامه‌ای
یک کارشناس امور شهری نیز در این رابطه می‌گوید: وجود اراضی بدون سند مالکیت و دارای قولنامه به عنوان معضلی جدی و علتی برای توسعه نیافتن بسیاری از مناطق شهری، امروزه به یک معضل تبدیل شده است که باید برای رفع آن از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط اقدام مناسبی انجام شود.
«مسعود احمدی» بیان می‌کند: از سال‌های گذشته کلان‌شهر 500 هزار نفری اراک گرفتار این مشکل بوده و املاک برخی از مناطق حاشیه و بافت‌های فرسوده این شهر با مشکل نداشتن سند مالکیت مواجه هستند که روند ساخت‌و‌ساز یا بهسازی مناطق شهری را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
او ادامه می‌دهد: این مشکل باعث شده حداقل خدمات و امکانات شهری از این مناطق سلب شود و ساکنان آنجا از حقوق شهروندی محروم بمانند. همچنین از تأثیرات و نتایج نداشتن سند مالکیت می‌توان به پرداخت نکردن تسهیلات به املاک بدون سند اشاره کرد. صاحبان املاک ذکر شده به همین دلیل با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و مسئولان نیز نمی‌توانند اقدامات لازم را برای بهسازی و نوسازی این املاک
انجام دهند.
این کارشناس امور شهری با اشاره به این‌که مهم‌ترین مناطق اراک که به صورت قولنامه‌ای مشاهده می‌شوند کوی ولیعصر، باغ خلج و فوتبال، کوی رودکی و... هستند، اظهار می‌کند: مشکلات خرید و فروش املاک قولنامه‌ای از جمله فروش یک ملک به چند نفر یا پرداخت نکردن خلافی‌های موجود در ملک به نهادهای مربوطه و... باعث معضلات و گرفتاری‌های فراوان برای شهروندان ساکن می‌شود.
قانون سنددار کردن املاک قولنامه‌ای
مدیر کل دفتر فنی استانداری مرکزی نیز می‌گوید: اراضی قولنامه‌ای در اکثر شهرهای استان وجود دارد، اما شهرهای خنداب، شازند و توره با این مشکل بیشتر روبه‌رو هستند. علاوه بر آن نیز در برخی از محله‌های شهر اراک همچون کوی فوتبال، باغ خلج، کوی ولیعصر و برخی از مناطق کوی رودکی و محله‌های ساوه با مشکل اراضی قولنامه‌ای مواجه هستند.
«حمیدرضا نوازنی» بیان می‌کند: بر اساس قانون، تنها زمانی حق با مالک است که دارای سند مالکیت باشد و نداشتن سند مالکیت باعث شده تا این محله‌ها با مشکلاتی همچون بی‌نصیب ماندن از برخی از امتیازات، ضعف در خدمات، وجود بافت‌های غیرمقاوم در برابر زلزله و پرداخت نشدن تسهیلات
روبه‌رو باشند.
وی می‌افزاید: بر اساس ماده 147 و 148 قانون ثبت مسیر برای سنددار کردن اراضی قولنامه‌ای باز گذاشته شده و افراد می‌توانند بر همین اساس اقدام به دریافت سند کنند. نوازنی ادامه می‌دهد: راهکار حل این مشکل در دست مجلس است، نمایندگان از طریق مجلس شورای اسلامی می‌توانند پیگیری‌های لازم برای فعال‌تر شدن این مواد را انجام دهند یا اقدام به وضع قانون جدید برای سنددار کردن اراضی قولنامه‌ای کنند.
وضعیت مالکیت؛ بزرگ‌ترین مشکل برخی از مناطق اراک است
عضو شورای شهر اراک می‌گوید: مسائل بنیادین مناطقی مانند شهرک علی بن ابیطالب(ع)، شهرک ولیعصر(عج)، داوران و... همچنان روی هم انباشته شده و مشخص نیست که مدیریت شهری اعم از استانداری و فرمانداری و ادارات مختلف و شهرداری در سطح کلان چه رویکرد جامعی در این خصوص دارند.
«ایرج رضایی» بیان می‌کند: مالکیت از بزرگ‌ترین مشکلات برخی از مناطق اراک است. با وجود آن‌که این مناطق با بحران مالکیت و تملکات قانونی مواجه هستند، کمتر واحد مسکونی در این مناطق یافت می‌شود که دارای سند ۶ دانگ یا ساخت آن تحت نظارت مدیریت شهری و مبتنی بر حداقل استانداردهای ملی ساخت‌و‌ساز باشد.
وی ادامه می‌دهد: شهرداری در این مناطق امکان اخذ عوارض قانونی از نقل و انتقال را ندارد. این مناطق به عنوان یک نمونه جامع از کم‌برخوردارترین محله‌های شهری اراک از نظر سرانه‌های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و فضای سبز به شمار می‌روند.
در همینه زمینه :
